- गिल्गित् बुद्धिस्त् मनुस्च्रिप्त्स् २
मूलसर्वास्तिवाद भिक्षु प्रातिमॊक्ष
४ पाराजिका रुलॆस्
पाराजिक २
SC 1 यः पुनर् भिक्षुर् ग्रामगतम् अरण्यगतं वा परॆषां अदत्तं स्तॆयसंख् यातम् आदद् ई त यद्रूपॆणादत्तादानॆन राजा वैनं ग्ढ़ीत्वा राजमात्रॊ वा हन् याद् वा बध्नीयाद् वा प्रवासयॆद् वा ऎवं चैनं वदॆत् त्वं भॊः पुरुष बालॊ ऽसि मूढॊ ऽसि स्तॆयॊ ऽसीत्य् ऎवंरूपं भिक्षुर् अदत्तं आददावः अयम् अपि भिक्षुः पाराजयिकॊ भव त्य् असंवास्यः
पाराजिक ३
SC 2 यः पुनर् भिक्षुर् मनुष्यं वा मनुष्य विग्रहं वा स्वहस्तं संचिन्त्य जीविताद् व्यपरॊपयॆच् छस्त्रं वैनम् आधारयॆच् छस्त्राधारकं वास्य पर्यॆषॆ त मरणाय वैनं समादापयॆन् मरणव र्णं वास्यानुसंवर्णयॆद् ऎवं चैनं वदॆद् धं भॊः पुरुषॊ किं तॆ अनॆन पापकॆनाशुचिना दुर्जीवि तॆन म्ड़्तं तॆ भॊः पुरुष जीविताद् वरम् इति चिन्ता नुमतैश् चित्तसंकल्पैर् अनॆकपर्यायॆण मरणाय वैनं समादापयॆन् मरणवर्णं वास्या नुसंवर्णयॆत् स च तॆन कालं कुर्याद् अ यम् अपि भिक्षुः पाराजिकॊ भवत्य् असंवास्य ः ॥
पाराजिक ४
SC 3 यः पुनर् भिक्षुर् अनभिजानन्न् अपरिजानन्न् असन्तम् असंवि द्यमानम् ॥। विशॆषाधि गमं ज्ञानं वा दर्शनं वा स्पर्शविहारतां वा प्रतिजानीयाद् इदं जानामीदं पश्यामीति स परॆण समयॆन समनुयुज्यमानॊ वा असमनुयुज्यमा नॊ वा आपन्नॊ विशुद्धिप्रॆक्ष्य् ऎवं वदॆद् अजानत्य् ऎवाहम् आयुष्मन्तॊ ऽवॊचं जानामीत्य् अपश्यन्न् ऎवा ॥। अयम् अ पि भिक्षुः पाराजिकॊ भवत्य् असंवास्यः ॥
SC 4 उद्दिष्टा मॆ आयुष्मन्तश् चत्वारः पाराजिका धर्मा यॆषां भिक्षुर् अ न्यतमान्यतमम् आपत्तिम् अध्यापत्य न लभतॆ भिक्षुभिः सार्धं संवासं भॊगं वा यथापूर्वं तथापश्चात् पाराजिकॊ भवत्य् असंवास्य ः ॥
SC 5 तत्राहम् आ युष्मन्तः परिप्ड़्च्छामि ॥। द्विर् अ पि त्रिर् अपि परिप्ड़्च्छामि कच्चित् स्थात्र परिशुद्धाः परिशुद्धा अत्रायुष्मन्तॊ यस्मात् तूष्णीम् ऎवम् ऎ तद् धारयामि
१३ संघावशॆष रुलॆस्
SC 6 ॥। [4] चर्या [5] सांचरित्रं [6] कुटिका [7] महल्लकः [8] अमूलक [9] लॆशिक [10] संघभॆदस् [11] तस्यानुवर्ति [12] कुलदूषक [13] दौर्व चस्य ॥।
SC 7 इमॆ खल्व् आयुष्मन्तस् त्रयॊदश संघा वशॆषा धर्मा अन्वर्धमासं प्रातिमॊक्षसूत्रॊद्दॆशम् आगच्छन्ति
संघावशॆष १
SC 8 संचिन्त्य शुक्रविस्ड़्ष्टि र् अन्य त्र स्वप्ना न्तरात् संघावशॆषः
संघावशॆष २
SC 9 यः पुनर् भिक्षुर् अवलविपरिणतॆन चित्तॆन मात्ड़्ग्रामॆण सार्धं कायसंसर्गं समापद्यॆत हस्तग्रहणं वा बा हु ॥।
पायन्तिका रुलॆस्
पायन्तिक ३३
SC 10 पायन्तिका ॥ द्वौ त्रीन् वा पात्रपूरान् प्रतिग्ढ़्य बहिर् आरामं गत्वा सन्तॊ भिक्षवः संविभक्तव्या आत्मना च परिभॊक्तव्यं अयं तत्र समयः ॥
पायन्तिक ३४
SC 11 यः पुन र् भिक्षु र् भुक्तवान् प्रवारितः अक्ड़्तनिरिक्तं खादनीयभॊजनीयं खादॆद् भुंजीत वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ३५
SC 12 यः पुनर् भिक्षुर् जानन् भिक्षुं भुक्तवन्तं प्रवारितम् अक्ड़्त अतिरि क्तॆन खादनीयभॊजनीयॆनात्यर्थं प्रवारयॆद् इदम् आयुष्मं खाद इदं भुंक्ष्व इत्य् आसादनप्रॆक्षी कश्चिद् ऎष भिक्षुर् आसादितॊ भविष्यत्य् ऎतद् ऎव प्रत्ययं क्ड़्त्वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ३६
SC 13 गणभॊजनाद् अन्यत्र समयात् पायन्तिका ॥ तत्रायं समयः : ग्लानसमयः कर्मसमयॊ ऽध्वसमयॊ नावाधिरॊहणं महासमाजः श्रमणभक्तम् अयं तत्र समयः ॥
पायन्तिक ३७
SC 14 यः पुनर् भिक्षुर् अकालॆ खादनीयभॊजनीयं खादॆद् भुंजीत वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ३८
SC 15 यः पुनर् भिक्षुः संनिहितं खादनीयभॊजनीयं खादॆद् भुंजीत वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ३९
SC 16 यः पुनर् भिक्षुर् अ दत्तं मुखाभ्यवहार्यम् आहारम् आहरॆद् अन्यत्रॊदकदन्तकाष्ठात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४०
SC 17 यानि तानि भगवता भिक्षूणां प्रणीतभॊज नान्य् अख्यातानि तद्यथा क्षीरं दधि नवनीतं मत्स्यॊ मांसवल्लूरा ॥ यः पुनर् भिक्षुर् इमान्य् ऎवंरूपाणि प्रणीतभॊजनान्य् आत्मार्थम् अग्लानः परकुलॆभ्यॊ विज्ञा प्य खादॆद् भुंजीता वा पायन्तिका ॥ ☸ ॥
SC 18 उद्दानं ॥ सप्राणभॊजनॆ स्थानं निषद्याचॆल सॆनया द्विरात्रौद्यूषिकां गच्छॆत् प्रहारॊद्गूर दुष्ठुलाः ॥ ☸ ॥
पायन्तिक ४१
SC 19 यः पुनर् भिक्षुर् जान न् स प्राणकम् उदकं परिभुंजीत पाय न्ति का ॥
पायन्तिक ४२
SC 20 यः पुनर् भिक्षुर् जानन् सभॊजनॆ कुलॆ अनुप्रस्कद्यासनॆ निषद्यां कल्पयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४३
SC 21 यः पुनर् भिक्षुर् जानन् सभॊजनॆ कुलॆ रह सि प्रतिच्छन्नॆ ऽतितिष्ठॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४४
SC 22 यः पुनर् भिक्षुर् अचॆलकाय वा अचॆलिकायै वा परिव्राजकाय वा परि व्राजि कायै वास्तमास्तं खादनीयभॊजनीयं दद्यात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४५
SC 23 यः पुनर् भिक्षुर् उद्युक्तां सॆनां द र्श नायॊपसंक्रामॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४६
SC 24 स्यात् खलु भिक्षॊः तद्रूपः प्रत्यय उद्युक्तां सॆनां दर्शनायॊपसंक्रमितुं द्वि रात्रपरमं तॆन भिक्षुणा तस्यां सॆनायां विप्रवस्तव्यं तत उत्तरि विप्रवसॆत् पायन्तिका ॥ = ॥ = ॥
पायन्तिक ४७
SC 25 द्विरात्रम् अपि चॆद् भिक्षुस् तस्यां सॆनायां विप्रवसन्न् उद्यूषिकां वा गच्छॆ द् ध्वजाग्रं वा बलाग्रं वा सॆनाव्यूहम् अनीकसंदर्शनं वा प्रत्यनुभवॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४८
SC 26 यः पुनर् भिक्षुर् अभिषक्तः कुपितश् चण्डीभूतॊ ऽनात्तमना भिक्षॊः प्रहारं दद्यात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ४९
SC 27 यः पुनर् भिक्षुर् अभिषक्तः कुपितश् चण्डीभूतॊ ऽनात्तमना भिक्षॊः प्रहारम् उद्गूरयॆद् अन्ततस् तलशक्तिका पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५०
SC 28 यः पुनर् भिक्षुर् जानन् भिक्षॊर् दुष्ठूलाम् आपत्तिं प्रतिच्छादयॆत् पायन्तिका ॥ ☸ ॥
SC 29 उद्दानं स्पर्शॊ ज्यॊतिश् छन्दॊ ऽनुपसंपादनॆन धर्मवादी च श्रमणॊद्दॆशॊ दौर्वर्ण्यं रत्नपरिदाहसमयश् च ॥ ☸ ॥
पायन्तिक ५१
SC 30 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षुम् ऎवं वदॆद् ऎह्य् आयुष्मन् कुलान्य् उपसंक्रमिष्यावः तत्र तॆ दापयिष्यामि प्रणीतं खादनीयभॊजनीयं यावद् आप्त स तस्यादापयित्वा ततः पश्चाद् ऎव वदॆद् गच्छ त्वम् आयुष्मन् न चॆ त् त्वया सार्धं स्पर्शॊ भवति कथायां वा निषद्यायां वा अपि त्व् ऎकाकिन ऎव मॆ स्पर्शॊ भवति कथायां वा निषद्यायां वा इत्य् उद्यॊजनप्रॆक्षी कश्चिद् ऎष भिक्षुर् उद्यॊजितॊ भविष्यतीत्य् ऎतद् ऎव प्रत्ययं क्ड़्त्वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५२
SC 31 यः पु नर् भिक्षुर् आत्मार्थम् अग्लानॊ वितपन प्रॆक्षी ज्यॊतिः समवदध्यात् समवधापयॆद् वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५३
SC 32 यः पुनर् भिक्षुर् धार्मिकॆ संघकरणीयॆ भिक्षॊश् छन्दं दत्वा पश्चाद् अभिषक्तः कुपितश् चण्डीभूतॊ नात्तमनाः क्षॆपधर्मम् आपद्यॆत आहर भिक्षॊ च्छन्दं न तॆ ददामीति पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५४
SC 33 यः पुनर् भिक्षुर् अनुपसंपन्नॆन पुद्गलॆन सार्धं द्विरात्राद् ऊर्ध्वं सहागारशय्यां प्रकल्पयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५५
SC 34 यः पुनर् भिक्षुर् ऎवं वदॆत् तथाहं भगवतॊ धर्मं दॆशितम् आजानामि यथा यॆ आन्तरायिका धर्मा उक्ता भगवता तॆनाप्रतिसॆव्यमाना नालम् अन्तरायायॆति स भिक्षुर् भिक्षुभिर् इदं स्याद् वचनीयॊ मा त्वम् आयुष्मन्न् ऎवं वॊचस् तथाहं भगवतॊ धर्मं दॆशितम् आजानामि यथा यॆ आन्तरायिका धर्मा उक्ता भगवता तॆ च प्रतिसॆव्यमाना नालम् अन्तरायायॆति मा भगवन्तम् अभ्याचक्षु न साधु भवति भगवतॊ ऽभ्याख्यानं न च पुनर् भगवान् ऎवम् आह अनॆकपर्यायॆणायुष्मन्न् आन्तरायिका धर्माः सन्त आन्तरायिका ऎवॊक्ता भगवता तॆ च प्रति सॆव्य माना अलम् अन्तरायायॆति ॥ निःस्ड़्ज त्वम् आयुष्मन्न् इदम् ऎवंरूपं पापकं द्ड़्ष्टिगतम् ऎवं चॆत् स भिक्षुर् भिक्षुभिर् उच्यमानस् तद् वस्तु प्रतिनिःस्ड़्जॆ द् इत्य् ऎवं कुशलं नॊ चॆत् प्रतिनिःस्ड़्जॆद् द्विर् अपि त्रिर् अपि समनुयॊक्तव्यः समनुशासितव्यस् तस्य वस्तुनः प्रतिनिःसर्गाय द्विर् अपि त्रिर् अपि समनुयुज्यमानः समनुशिष्यमाणस् तद् वस्तु प्रतिनिःस्ड़्जॆद् इत्य् ऎवं कुशलं नॊ चॆत् प्रतिनिःस्ड़्जॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५६
SC 35 यः पुनर् भिक्षुर् जानंस् तथावादिनं पुद्गलम् अक्ड़्तानुधर्माणम् अप्रतिनिःस्ड़्ष्टॆ तस्मिन् पापकॆ द्ड़्ष्टिगतॆ आलपॆत् संलपॆत् संवसॆत् संभुंजीत तॆन वा सार्धं सहागारशय्यां कल्पयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५७
SC 36 श्रमणॊद्दॆशश् चाप्य् ऎवं वदॆत् तथाहं भगवतॊ धर्मं दॆशितम् आजानामि यथा यॆ आन्तरायिकाः कामा उक्ता भगवता तॆन प्रतिसॆव्यमाना नालम् अन्तरायायॆति स श्रमणॊद्दॆशॊ भिक्षुभिर् इदं स्याद् वचनीयॊ मा त्वम् आयुष्मं च्छ्रमणॊद्दॆश ऎवं वॊचस् तथाहं भगवतॊ धर्मं दॆशितम् आजानामि यथा यॆ आन्तरायिकाः कामा उक्ता भगवता प्रतिसॆव्यमाना नालम् अन्तरायायॆति मा भगवन्तम् अभ्याचक्षु न साधु भवति भगवतॊ ऽभ्याख्यानं न च पुनर् भगवान् ऎवम् आह अनॆकपर्यायॆण य ॥॥। आन्तरा यिकाः कामाः सन्त आन्तरायिका ऎवॊक्ता भगवता तॆ च प्रतिसॆव्यमाना अलम् अन्तरायायॆति निःस्ड़्ज त्वम् आयुष्मं च्छ्रम णॊद्दॆश इदम् ऎवंरूपं पापकं द्ड़्ष्टिगतम् ऎवं चॆत् स श्रमणॊद्दॆशॊ भिक्षुभिर् उच्यमानस् तद् वस्तु प्रतिनिःस्ड़्जॆद् इत्य् ऎवं कुशलं नॊ चॆत् प्रतिनिःस्ड़्जॆ द् द्विर् अपि त्रिर् अपि समनुयॊक्तव्यः समनुशासितव्यस् तस्य वस्तुनः प्रतिनिःसर्गाय द्विर् अपि त्रिर् अपि समनुयुज्यमानः समनुशिष्यमाणस् तद् वस्तु प्रतिनिःस्ड़्जॆद् इत्य् ऎवं कुशलं नॊ चॆत् प्रतिनिःस्ड़्जॆत् स श्रमणॊद्दॆशॊ भिक्षुभिर् इदं स्याद् वचनीयः अद्याग्रॆण तॆ आयुष्मं च्छ्रमणॊद्दॆश नासौ भगवांस् तथागतॊ ऽर्हन् सम्यक्संबुद्धः शास्ता व्यपदॆष्टव्यॊ नाप्य् अन्यतमान्यतमॊ विज्ञॊ गुरुस्थानीयः सब्रह्मचारी प्ड़्ष्ठतः प्ड़्ष्ठतः समनुबद्धव्यॊ यद् अप्य् अन्यॆ श्रमणॊद्दॆशा लभन्तॆ भिक्षुभिः सार्धं द्विरात्रपरमं सहागारशय्यां सापि तॆ ऽद्याग्रॆण नास्ति चर परॆण मॊहपुरुष नश्य त्वं ॥ यः पुनर् भिक्षुर् जानंस् तथानाशितं श्रमणॊद्दॆशम् उपस्थापयॆद् उपलाडयॆत् तॆन वा सार्धं सहागारशय्यां कल्पयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५८
SC 37 न च चीवरप्रतिलम्भाद् भिक्षुणा त्रयाणां दुर्वर्णीकरणानाम् अन्यतमान्यतमद् दुर्वर्णीकरणं नीलं वा कर्दमं वा कषायं वा अनादाय चॆद् भिक्षुस् त्रयाणां दुर्वर्णीकरणाना म् अन्य तमान्यतमः दुर्वर्णीकरणं नीलं वा कर्दमं वा कषायं वा नवं चीवरं परिभुंजीत पायन्तिका ॥
पायन्तिक ५९
SC 38 यः पुनर् भिक्षु रत्नं वा रत्न संमतं वा स्वहस्तम् उद्ग्ढ़्णीयाद् उद्ग्राहयॆद् वा अन्यत्राध्यारामगताद् वा अध्यावासगताद् वा पायन्तिका ॥ अध्यारामगतॆन भिक्षु ॥॥॥ अध्यावास ॥
॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥।
पायन्तिक ६२
SC 39 ॥॥। कश्चिद् अस्य भिक्षॊर् मुहूर्तम् अप्य् अस्पर्शॊ भविष्यतीत्य् ऎतद् ऎव प्रत्ययं क्ड़्त्वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६३
अङ्गुलिप्रतॊदनात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६४
उदकहर्षणात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६५
SC 40 यः पुनर् भिक्षुर् मात्ड़्ग्रामॆण सार्धं सहागारशय्यां कल्पयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६६
SC 41 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षुं भीषयॆद् भीषापयॆद् वा अनन्ततॊ हास्यप्रॆक्ष्य् अपि पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६७
SC 42 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षॊर् वा भिक्षुण्या वा शिक्षमाणाया वा श्रामणॆरकस्य वा श्रामणॆरिकाया वा पात्रं वा चीवरं वा शिक्यं वा सरितं वा कायबन्धनं वा अन्यतमान्यतमं वा श्रामणकं जीवितपरिष्कारम् उपनिदध्याद् उपनिधापयॆद् वान्यत्र तद्रूपात् प्रत्ययात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६८
SC 43 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षॊश् चीवरम् वा दत्वा ततः पश्चाद् अप्रत्युद्धार्य परिभुंजीत पायन्तिका ॥
पायन्तिक ६९
SC 44 यः पुनर् भिक्षुर् द्विष्टॊ द्वॆषाद् अप्रतीतः शुद्धं भिक्षुम् अनापन्नम् अमूलकॆन संघावशॆषॆण धर्मॆणानुध्वंसयॆत् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७०
SC 45 यः पुनर् भिक्षुर् अपुरुषया स्त्रिया सार्धम् अध्वानमार्गं प्रतिपद्यॆतान्ततॊ ग्रामान्तरम् अपि पायन्तिका ॥ ॥
SC 46 उद्दानम् ॥ स्तॆयॊनविंशति खनॆत् प्रवारणा शिक्षितव्यं कलहानां तूष्णीं विप्रक्रामॆद् अनादरात् सुरापानम् अकालॆ च ॥ ☸ ॥
पायन्तिक ७१
SC 47 यः पुनर् भिक्षुः स्तॆयसार्थॆन सार्धम् अध्वमार्गं प्रतिपद्यॆतान्ततॊ ग्रामान्तरम् अपि पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७२
SC 48 यः पुनर् भिक्षुर् ऊनविंशतिवर्षं पुद्गलं भिक्षुभावायॊपसंपादयॆत् पायन्तिका ॥ स च पुद्गलॊ ऽनुपसंपन्नस् तॆ च भिक्षवॊ गर्ह्या अयं तत्र समयः ॥
पायन्तिक ७३
SC 49 यः पुनर् भिक्षुः स्वहस्तं प्ड़्थिवीं खनॆत् खानयॆद् वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७४
SC 50 चातुर्मासिकी भिक्षुणा प्रवारणा स्वीकर्तव्या अन्यत्र समयात् पायन्तिका ॥ तत्रायं समयः प्रत्यॆकप्रत्यॆकप्रवारणा पुनः पुनः प्रवारणा अत्यर्थप्रवारणा नित्यप्रवारणा अयं तत्र समयः ॥
पायन्तिक ७५
SC 51 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षुभिर् उच्यमानॊ स्यात् तॆ आयुष्मं च्छिक्षायां शिक्षितव्यं स ऎवं वदॆन् नाहं युष्माकं बालानां मूढानाम् अव्यक्तानाम् अकुशलानां वचनॆनास्यां शिक्षायां शिक्षिष्यॆ यावन् नाह म् अन्यान् भिक्षून् प्रक्ष्यामि सूत्रधरान् विनयधरान् मात्ड़्काधरान् इति पायन्तिका ॥ आज्ञातुकामॆन भिक्षुणा तस्यां च शिक्षायां शिक्षितव्यं भि क्षवः प्रष्टव्याः सूत्रधरा विनयधरा मात्ड़्काधरा अयं तत्र समयः ॥
पायन्तिक ७६
SC 52 यः पुनर् भिक्षुर् भिक्षूणां कलहजातानां विहरतां भण्डनजातानां विग्ढ़ीतानां वि वादम् आपन्नानां तूष्णीम् औपश्रुतिकया तिष्ठॆद् यद् ऎतॆ भिक्षवॊ वक्ष्यन्ति तद् अहं श्रुत्वा तथा तथानुव्यहरिष्यामीत्य् ऎतद् ऎव प्रत्ययं क्ड़्त्वा पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७७
SC 53 यः पु नर् भिक्षुः संघ स्य धर्म्यायां विनिश्चयकथायां कथ्यमानायां तूष्णीं विप्रक्रामॆत् सन्तं भिक्षुम् अनवलॊक्यान्यत्र तद्रूपात् प्रत्ययात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७८
अनादरात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ७९
सुरामैरॆयमद्यपानात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ८०
SC 54 यः पुनर् भिक्षुर् अकालॆ ग्रामं प्रविशॆत् सन्तं भिक्षुम् अनवलॊक्यान्यत्र तद्रूपात् प्रत्ययात् पायन्तिका ॥ ☸ ॥
SC 55 उद्दानम् सभॊजनॆ ऽरुणॆ दा नीं सूचीग्ढ़कपादकाः नह्यान् निषदनं कण्डू शाटी सुगतचीवरं ॥ ☸ ॥
पायन्तिक ८१
SC 56 यः पुनर् भिक्षुः सभॊजनॆ कुलॆ उपनिमन्त्रितः पूर्वभक्तं पश्चाद्भक्तं कुलॆषु चारित्रम् आपद्यॆत सन्तं ग्ढ़िणम् अनवलॊक्यान्यत्र तद्रूपात् प्रत्ययात् पायन्तिका ॥
पायन्तिक ८२
SC 57 यः पुनर् भिक्षुर् अनिर्गतायां रजन्याम् अनुद्गतॆ ऽरुणॆ अनिर्ह्ड़्तॆषु रत्नॆषु वा रत्नसंमतॆषु वा राज्ञः क्षत्रियस्य मूर्धाभिषिक्तस्यैन्द्रकीलं वा इन्द्रकीलसामन्तकं वा समभिः ॥।
SC 58 प रिशुद्धा अत्रायुष्मन्तॊ यस्मात् तुष्णीम् ऎवम् ऎतद् धारयामि ॥ ☸ ॥
४ प्रतिदॆशनीय रुलॆस्
SC 59 उद्दानम् ॥ ग्रामम् अन्तर्ग्ढ़ं चैव शैक्षाण्य् आरण्यकॆन च प्रातिदॆश्यानि चॊक्तानि बुद्धॆन हितवादिना ॥ ☸ ॥
SC 60 इमॆ पुनर् आयुष्मन्तश् चत्वारः प्रतिदॆशनीया धर्मा अन्वर्धमासं प्रातिमॊक्षसूत्रॊद्दॆशम् आगच्छन्ति
प्रतिदॆशनीय १
SC 61 यः पुनर् भिक्षुर् अज्ञातिकाया भिक्षुण्या रथ्यागताया ग्रामं पिण्डाय चरन्त्या अन्तिकात् स्वहस्तं खादनीयभॊजनीयं प्रतिग्ढ़्य खादॆद् भुञ्जीत वा तॆन भिक्षुणा बहिर् आरामं गत्वा भिक्षूणाम् अन्तिकॆ प्रतिदॆशयितव्यम् गर्ह्यम् अस्म्य् आयुष्मन्तः स्थानम् आपन्नॊ ऽसात्म्यं प्रतिदॆशनीयं तं धर्मं प्रतिदॆशयाम्य् अयं धर्मः प्रतिदॆशनीयः ॥
प्रतिदॆशनीय २
SC 62 भिक्षवः खलु संबहुलाः कुलॆषूपनिमन्त्रिता भुंज तत्र चॆद् भिक्षुणी व्यपदिशति स्थिता स्याद् इह खाद्यकं दॆहि इह ऒदनं दॆहि इह सूपिकं दॆहि इह भूयॊ दॆहीति सा भिक्षुणी तैर् भिक्षुभिर् इदं स्याद् वचनीया आगमय ताव त् त्वं भगिनि मुहूर्तं तूष्णी यावद् इमॆ भिक्षवॊ भुंजतॆ ऎकभिक्षॊर् अपि चॆ न् न प्रतिभायन्तां भिक्षुणीम् ऎवं वक्तुं सर्वैस् तैर् भिक्षुभिर् इदं स्याद् वचनीय बहिर् आरामं गत्वा भिक्षूणाम् अन्तिकॆ प्रतिदॆशयितव्यं गर्ह्यं वयम् आयुष्मन्तः स्थानम् आपन्ना आसात्म्यं प्रतिदॆशनीयं धर्मं प्रतिदॆशयामॊ ऽयम् अपि धर्मः प्रतिदॆशनीयः
प्रतिदॆशनीय ३
SC 63 यानि तानि संघस्य शैक्षाणि कुलानि भवन्ति शिक्षासंव्ड़्तिसंमतानि ॥ यः पुनर् भिक्षुस् तद्रूपॆषु संघस्य शैक्षॆषु कुलॆषु शिक्षासंव्ड़्तिसंमतॆषु पूर्वम् अप्रवारितः सन् उपसंक्रम्य स्वहस्तं खादनीयभॊजनीयं प्रतिग्ढ़्य खादॆद् भुंजीत वा तॆन भिक्षुणा बहिर् आरामं गत्वा भिक्षूणाम् अन्तिकॆ प्रतिदॆशयितव्यं गर्ह्यम् अस्म्य् आयुष्मन्तः स्थानम् आपन्नॊ ऽसात्म्यं प्रतिदॆशनीयं तं धर्मं प्रतिदॆशयाम्य् अयम् अपि धर्मः प्रतिदॆशनीयः
प्रतिदॆशनीय ४
SC 64 यानि तानि संघस्यारण्यकानि शयनासनानि भवन्ति साशंकसंमतानि सभयसंमतानि सप्रतिभयभैरवसंमतानि ॥ यः पुनर् भिक्षुस् तद्रूपॆषु संघस्यारण्यकॆषु शयनासनॆषु साशंकसंमतॆषु सभयसंमतॆषु सप्रतिभयभैरवसंमतॆषु सर्वम् अप्रतिसंविदितॆ वनॆ बहिर् आरामस्य खादनीयभॊजनीयं प्रतिग्ढ़्यान्तॆ आरामस्य खादॆद् भुंजीत वा तॆन भिक्षुणा भिक्षूणाम् अन्तिकॆ प्रतिदॆशयितव्यं गर्ह्यम् अस्म्य् आयुष्मन्तः स्थानम् आपन्नॊ ऽसात्म्यं प्रतिदॆशनीयं तं धर्मं प्रतिदॆशयाम्य् अयम् अपि धर्मः प्रतिदॆशनीयः ॥
SC 65 उद्दिष्टा मॆ आयुष्मन्तश् चत्वारः प्रतिदॆ शनीया धर्मा स् तत्राहम् आयुष्मन्तः परिप्ड़्च्छामि कच्चित् स्थात्र परिशुद्धाः द्विर् अपि त्रिर् अपि परिप्ड़्च्छामि कच्चित् स्थात्र परिशुद्धाः परिशुद्धा अत्रायुष्मन्तॊ यस्मात् तूष्णी म् ऎवम् ऎतद् धारयामि ॥ ☸ ॥
शैक्षा
SC 66 उद्दानं ॥ निवासनॆन सप्त स्युस् त्रयश् चॊपरि चीवरॆ संव्ड़्तॊद्गुण्ठिकॊल्लंघिकया कायॆन ॥॥। ॥ ☸ ॥
SC 67 इमॆ खल्व् आयुष्मन्तः संबहुलाः शैक्षा धर्मा अन्वर्धमासं प्रातिमॊक्षसूत्रॊद्दॆशम् आगच्छन्ति ॥
शैक्षा १
SC 68 परिमण्डलं निवासनं निवासयिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा २–७
SC 69शैक्षा २
नात्युत्क्ड़्ष्टं
शैक्षा ३
नात्यपक्ड़्ष्टं
शैक्षा ४
न हस्तिशुण्डकं
शैक्षा ५
न तालव्ड़्न्दकं
शैक्षा ६
न कुल्माषपिण्डकं
शैक्षा ७
न नागशीर्षकं निवासनं निवासयिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
SC 70शैक्षा ८
परिमण्डलं चीवरं प्रावरिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा ९–१०
SC 71शैक्षा ९
नात्युत्क्ड़्ष्टं
शैक्षा १०
नात्यपक्ड़्ष्टं चीवरं प्रावरिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा ११–१५
SC 72शैक्षा ११
सुसंव्ड़्ता
शैक्षा १२
सुप्रतिच्छन्ना
शैक्षा १३
अल्पशब्दा
शैक्षा १४
अनुत्क्षिप्तचक्षुषॊ
शैक्षा १५
युगमात्रदर्शिनॊ ऽन्तर्ग्ढ़ं गमिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा १६–२०
SC 73शैक्षा १६
नॊद्गुण्ठिका
शैक्षा १७
नॊत्क्ड़्ष्टिकया
शैक्षा १८
नॊत्सक्तिकया
शैक्षा १९
न व्यस्तिकया
शैक्षा २०
न पर्यस्तिकया अन्तर्ग्ढ़ं गमिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा २१–२५
SC 74शैक्षा २१
नॊल्लंघिकया
शैक्षा २२
नॊज्जंघिकया
शैक्षा २३
नॊत्कुटुकिकया
शैक्षा २४
न निकुटॊत्कुटुकिकया
शैक्षा २५
न खंभाक्ड़्ता अन्तर्ग्ढ़ं गमिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा २६–३०
शैक्षा २६
न कायप्रचालकं
शैक्षा २७
न बाहुप्रचालकं
शैक्षा २८
न शीर्षप्रचालकं
शैक्षा २९
नांसॊत्ढौ किकया
शैक्षा ३०
न हस्तसंलग्निकया अन्तर्ग्ढ़ं गमिष्याम इति शिक्षा करणीया ॥ ☸ ॥
SC 75 उद्दानं कुर्यान् न विनिषत्स्यामीत्य् अष्टौ चापि प्रतिग्रहॆ पंच चतुस् सप्त पंच सत्क्ड़्त्यादि तु भॊजनॆ ॥ ☸ ॥
SC 76शैक्षा ३१
नाननुज्ञाता अन्तर्ग्ढ़ॆ आसनॆ निषत्स्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा ३२–३८
SC 77शैक्षा ३२
नाप्रत्यवॆक्ष्यासनं सर्वकायं समवधाय
शैक्षा ३३
न पादॆ पादम् आधाय
शैक्षा ३४
न गुल्फॆ गुल्फम् आधाय
शैक्षा ३५
न सक्थनि सक्थि आ धाय
शैक्षा ३६
न संक्षिप्य पादौ
शैक्षा ३७
न विक्षिप्य पादौ
शैक्षा ३८
न विडंगिकया अन्तर्ग्ढ़ आसनॆ निषत्स्याम इति शिक्षा करणीया ॥
SC 78शैक्षा ३९
सत्क्ड़्त्य पिण्डपातं प्रति ग्रहीष्याम इति शिक्षा करणीया ॥
शैक्षा ४०–४३
SC 79शैक्षा ४०
न समतित्तिकं
शैक्षा ४१
समसूपिकं
शैक्षा ४२
सावदानं
शैक्षा ४३
पात्रसंज्ञिनं पिण्डपातं प्रतिग्रहीष्याम इति शिक्षा करणीया ॥ ॥॥।